احکام استمناء به کوشش حمیدرضا فلاح‏

بسم الله الرحمن الرحیم

دانستن احکام شرعی یکی از مسائل ضروری و از جمله واجبات زندگی ما مسلمانان است به همین دلیل تصمیم گرفتم در ادامه مطالب احکام شرعی مجموعه ی “احکام استمناء” مطابق با فتوای ده تن از مراجع عظام تقلید را تقدیم بینندگان وبلاگم بکنم.

قبل از مطالعه متن پرسش و پاسخ ها دانستن چند نکته ضروری است:

۱- برا تایپ این مجموعه وقت زیادی صرف شده لذا انتظار می رود دوستان سایبری حق کپی رایت را رعایت کنند.

۲- در این مجموعه به ۱۶پرسش مبتلابه در ارتباط با احکام استمناء پاسخ داده شده است.

۳- در تنظیم این متن، نظر حضرت امام خمینی ـ قدس سرّه ـ به عنوان اوّلین فتوا آمده و فتاوای دیگر مراجع بزرگوار ـ که نامشان به ترتیب حروف الفبایی در ذیل می آید ـ پس از آن ذکر گردیده است.

حضرت آیت الله حاج شیخ محمد تقی بهجت  ـ حضرت آیت الله حاج شیخ میرزا جواد تبریزی ـ حضرت آیت الله حاج سید علی حسینی خامنه ای ـ حضرت آیت الله حاج شیخ لطف الله صافی گلپایگانی ـ حضرت آیت الله حاج شیخ محمد فاضل لنکرانی ـ حضرت آیت الله حاج شیخ حسین نوری همدانی ـ حضرت آیت الله حاج شیخ ناصر مکارم شیرازی ـ حضرت آیت الله حاج شیخ حسین وحید خراسانی.

۴- در این متن تنها به ذکر اسامی مراجع بزرگوار به اختصار اکتفا شده است، لذا از ساحت آن بزرگوارن پوزش می طلبیم و از درگاه خداوند متعال برای ایشان، دوام عزت و سلامتی مسألت داریم.

۵- این مجموعه را از کتاب «احکام وضو، غسل و تیمم» و همچنین «رساله دانشجویی» تألیف محقق گرانقدر حجه الاسلام سیّد مجتبی حسینی ـ زید عزّه ـ که به ترتیب جلد۳۰ و ۱۶ از مجموعه کتاب های پرسش ها و پاسخ های دانشجویی است اقتباس کردیم.

احکام استمناء

تعریف استمناء

س۱: استمناء چیست؟

همه مراجع: «استمناء» آن است که انسان با خود یا دیگری کاری کند که از او منی بیرون آید. انجام دادن آن حرام است[۱] و در صورت خروج منی، غسل جنابت واجب می شود.

فلسفه حرمت استمناء

س۲: فلسفه حرمت استمناء در اسلام چیست؟ آیا آیه و حدیثی در این زمینه وجود دارد؟

درباره حرمت استمناء و خودارضایی از امام صادق (علیه السلام) پرسش شد. حضرت فرمود: گناهی بزرگ است، خداوند در کتاب خود از این عمل نهی فرموده است. کسی که به چنین عملی دست می زند، گویی با خود ازدواج کرده است! و اگر از کار وی آگاه شوم با وی غذا نمی خورم.

سؤال کننده پرسید: منبع این سخن از کتاب خدا کجاست؟

حضرت فرمود: در آیه (فَمَنِ ابْتَغَى‏ وَرَاءَ ذَالِکَ فَأُوْلَئکَ هُمُ الْعَادُون؛ و کسانى که غیر از این طریق [یعنی غیر از همسران و کنیزان] را طلب کنند، تجاوزگرند!)[۲]؛ مراد از (وَرَاءَ ذَالِکَ) استمناء می باشد.[۳]

گفتنی است؛ که حرمت استمناء تنها به خاطر آثار و زیان جسمانی آن نیست، بلکه حکمت های دیگری نیز دارد که بر ما مخفی است.

پاره ای از زیان های جسمانی، روانی و اجتماعی استمناء عبارتند از:

۱٫ خستگی و کوفتگی ۲٫ عدم تمرکز حواس ۳٫ ضعف حافظه ۴٫ استرس و اضطراب ۵٫ حساسیت بیش از حد و زودرنجی ۶٫ کمر درد ۷٫ ریزش موها ۸٫ ناتوانی جنسی زودرس در جوانی ۹٫ بی خوابی یا بدخوابی و مشکلات مشابه ۱۰٫ انزال زودرس و غیر ارادی یا خروج منی به صورت قطره قطره ۱۱٫ بی میل شدن به همسر و ازدواج، ناتوانی در ارتباط با جنس مخالف و همسر، احساس طرد شدن، دیر ازدواج کردن و لذت نبردن از زندگی مشترک.[۴]

انواع استمناء

س۳: آیا در حرمت استمناء حتماً تحریک به وسیله دست ملاک است؟ اگر شخصی کاری کند که از راه نگاه و یا وسایل دیگر از او منی خارج شود، آیا استمناء محسوب می شود؟

همه مراجع: اگر به قصد بیرون آمدن منی آن کار را انجام دهد، استمناء محسوب می شود؛ هرچند با وسیله ای انجام نگیرد.[۵]

به عنوان مثال: اگر با نگاه به تصویر مبتذل و مهیج و یا خیال شهوانی کاری کند که از او منی خارج شود استمناء صدق می کند و حرام است.

س۴: گاهی با نگاه به عکس و فیلم های مبتذل بدون اینکه قصد استمناء داشته باشم؛ رطوبتی از من خارج می شود؛ آیا استمناء محسوب می شود؟

همه مراجع: خیر استمناء نیست و رطوبت مزبور پاک است؛ ولی نگاه به عکس و فیلم های مبتذل و تحریک آمیز جایز نیست. البته اگر رطوبت، نشانه های منی را داشته باشد غسل واجب می شود.[۶]

تبصره: ۱٫ انواع ترشحات به شرح زیر است:

«مذی» به آبی گویند که گاهی بعد از ملاعبه و شوخی کردن با همسر بیرون می آید.

«وذی» آبی است که گاهی بعد از منی بیرون می آید.

«ودی» به آبی گویند که گاه بعد از بول بیرون می آید و کمی سفید و چسبنده است.

تمامی این آب ها در صورتی که مجرا، آلوده به بول و منی نباشد، پاک است.[۷]

۲٫ راه تشخیص منی و احتلام در مرد به شرح زیر است:

همه مراجع (به جز بهجت، صافی و مکارم): خروج منی در مرد دارای سه نشانه است:

۱٫ همراه با شهوت باشد ۲٫ با جستن بیرون آید ۳٫ بدن سست شود. اگر هیچ یک از نشانه های سه گانه و یا یکی از آنها را نداشت، حکم به منی نمی شود؛ مگر آنکه از راه دیگری یقین کند که منی است.[۸]

آیات عظام بهجت و مکارم: خروج منی در مرد دو نشانه دارد:

۱٫ همراه با شهوت باشد ۲٫ با جستن بیرون آید. اگر هیچ یک از دو نشانه یا یکی از آن دو را نداشت، حکم به منی نمی شود؛ مگر آنکه از راه دیکری یقین کند که منی است.[۹]

آیت الله صافی: اگر با شهوت و جستن بیرون آید و یا با جستن بیرون آید و بدن سست شود، آن رطوبت حکم منی را دارد و اگر هیچ یک از این دو نشانه را نداشت، حکم به منی نمی شود؛ مگر آنکه از راه دیگری اطمینان پیدا کند که منی است.[۱۰]

استمناء بانوان

س۵: آیا استمناء برای بانوان هم هست؟

همه مراجع: آری، استمناء برای بانوان نیز حرام است.[۱۱]

حرمت خودارضایی

س۶: آیا خودارضایی در صورتی که به حد خروج منی نرسد، باز هم حرام است؟

همه مراجع (به جز تبریزی، سیستانی و وحید): آری، حرام است؛ ولی غسل بر او واجب نمی شود.[۱۲]

آیات عظام تبریزی، سیستانی و وحید: بنابر احتیاط واجب حرام است؛ ولی غسل بر او واجب نمی شود.[۱۳]

تبصره: فرض مسئله جایی است که با خودارضایی قصد خروج منی دارد.

جلوگیری از منی

س۷: جلوگیری از بیرون آمدن منی چه حکمی دارد؟

همه مراجع: در صورتی که برای شخص ضرر نداشته باشد، اشکال ندارد.[۱۴]

س۸: آیا بر کسی که خودارضایی می کند؛ ولی نمی گذارد منی خارج شود، غسل واجب می شود؟

همه مراجع: خیر، تا از او منی خراج نشود، غسل واجب نیست.[۱۵]

تبصره: البته این کار او حرام است هرچند منی از او خارج نشود.

فکر شهوانی

س۹: آیا فکر ملاعبه، معاشقه و نزدیکی با جنس مخالف گناه محسوب می شود؟

همه مراجع (به جز خامنه ای): خیر، فکر و تخیلات شهوانی به تنهایی حرام نیست؛ مگر آنکه به کار حرامی منجر شود.[۱۶]

آیت الله خامنه ای: بنابر احتیاط (واجب)، از این کار خودداری کند.[۱۷]

استمناء در شرایط خاص

س۱۰: برخی از روانشناسان، استمناء را در شرایطی که امکان حفظ تعادل روحی سالم وجود ندارد، توجیه می کنند؛ نظر مراجع چیست؟

همه مراجع: استمناء در هر شرایطی حرام است؛ مگر در جایی که برای معالجه و درمان بوده و درمان آن نیز تنها منحصر به استمناء باشد.[۱۸]

حرمت استمناء

س۱۱: کسی که شرایط ازدواج برایش فراهم نیست و از نظر غریزه ی جنسی در سختی به سر می برد، آیا می تواند استمناء کند؟

همه مراجع: خیر، استمناء در هیچ شرایطی جایز نیست.[۱۹]

استمناء و آزمایشگاه

س۱۲: برای تشخیص اینکه مرد قادر بر بچه دار شدن هست، آیا می تواند استمناء کند تا آزمایش های پزشکی بر روی منی او، انجام شود؟

همه مراجع: خیر، این کار جایز نیست؛ مگر آنکه ضرورتی ایجاب کند.[۲۰]

تبصره: چنانچه در موردی، ضرورت ایجاب نماید که شخص استمناء کند؛ در صورتی که همسر دارد، واجب است این عمل را به وسیله او انجام دهد (نه با اعضا و جوارح خود).

استمناء با همسر

س۱۳: شخصی به قصد اینکه از همسرش منی خارج شود، او را با دست تحریک می کند؛ آیا این کار از نظر شرعی جایز است؟

همه مراجع: آری، استمناء به وسیله بدن همسر جایز است.[۲۱]

استمناء و نماز و روزه

س۱۴: شخصی که به حرمت استمناء آگاهی نداشته و بدون غسل، نماز و روزه می گرفته، چه حکمی دارد؟

آیات عظام امام و نوری: روزه ها صحیح است و قضا ندارد؛ ولی نمازهایی را که در حالت جنابت خوانده است، باید قضا کند.[۲۲]

آیت الله بهجت: نمازهایی را که در حال جنابت انجام داده، باید قضا کند و روزه ها را بنابر احتیاط واجب بجا آورد.[۲۳]

آیات عظام تبریزی، خامنه ای، مکارم و وحید: نماز و روزه هایی را که در حال جنابت انجام داده، باید قضا کند.[۲۴]

آیات عظام سیستانی، صافی و فاضل: اگر در یادگرفتن مسائل کوتاهی نکرده است، روزه ها صحیح است و قضا ندارد؛ ولی نمازهایی را که در حال جنابت خوانده است، در هر حال باید قضا کند.[۲۵]

کفاره استمناء

س۱۵: آیا استمناء کفاره دارد؟ کفاره آن چیست؟

همه مراجع: خیر، کفاره ندارد؛ ولی باید توبه کند و از این کار دست بردارد.[۲۶]

مجازات استمناء

س۱۶: آیا استمناء حد و تعزیر دارد؟

استمناء حد ندارد؛ ولی تعزیر دارد. اگر شخصی که استمناء کرده نزد قاضی اقرار کند یا دو نفر عادل نزد قاضی شهادت بدهند، قاضی او را تعزیر می کند، یعنی مقداری که مصلحت می داند به او تازیانه می زند. البته در این گونه موارد لازم نیست شخص به گناه خود اقرار کند و یا دیگران آبروی گناه کار را نزد قاضی از بین ببرد.[۲۷]  منبع hr-fallah.ir

---

[۱]. توضیح المسائل مراجع، م۱۵۷۲؛ وحید، توضیح المسائل، م۱۵۸۰ و دفتر: خامنه ای

[۲]. مؤمنون، آیه۷

[۳]. وسائل الشیعه، ج۲۸، ص۳۶۴

[۴]. ر.ک: پرسش ها و پاسخ ها، شماره۷، ص۲۸۵

[۵]. تبریزی، استفتاءات، س۲۱۱؛ دفتر: همه مراجع

[۶]. سیستانی، سایت، تصویر، شماره۱۷؛ تبریزی، استفتاءات، س۲۱۱؛ دفتر: همه مراجع

[۷]. توضیح المسائل مراجع، م۷۳ و ۳۴۸؛ العروه الوثقی، ج۱، مستحبات غسل الجنابه، م۲ و ۳؛ نوری، توضیح المسائل، م۳۴۹ و ۷۳؛ وحید، توضیح المسائل، م۷۴ و ۳۵۴ و دفتر: خامنه ای

[۸]. توضیح المسائل مراجع، م۳۴۶؛ وحید، توضیح المسائل، م۳۵۲؛ نوری، توضیح المسائل، م۳۴۷؛ خامنه ای، اجوبه، س۱۸۰

[۹]. بهجت، توضیح المسائل مراجع، م۳۴۶ و مکارم، تعلیقات علی العروه، غسل الجنابه

[۱۰]. توضیح المسائل، م۱۳۵۲

[۱۱]. العروه الوثقی، ج۱، غسل الجنابه

[۱۲]. صافی، جامع الأحکام، ج۲، س۱۳۳۰؛ فاضل، جامع المسائل، ج۱، س۹۸۴؛ تبریزی، استفتاءات، س۲۱۱؛ دفتر: بهجت، مکارم، امام، نوری و خامنه ای

[۱۳]. تبریزی، استفتاءات، س۸۳ و دفتر: سیستانی و وحید

[۱۴]. العروه الوثقی، ج۱، غسل الجنابه،م۷

[۱۵]. توضیح المسائل مراجع، م۳۵۲؛ وحید، توضیح المسائل، م۳۵۸؛ نوری، توضیح المسائل، م۳۵۳، خامنه ای، اجوبه الاسفتاءات، احکام غسل جنابت

[۱۶]. تبریزی، صراط النجاه، ج۱، س۸۸۱؛ دفتر: همه مراجع

[۱۷]. خامنه ای، اجوبه، س۷۹۱

[۱۸]. دفتر: همه مراجع

[۱۹]. مکارم، استفتاءات، ج۲، س ۱۰۷۳ و دفتر: همه مراجع

[۲۰]. خامنه ای، اجوبه الاستفتاءات، س۷۹۰؛ امام، استفتاءات، ج۱، غسل جنابت، س۹۶ و دفتر: همه مراجع

[۲۱]. العروه الوثقی،۱۹؛ فاضل، جامع المسائل، ج۱، س۹۸۶؛ مکارم، استفتاءات، ج۱، س۱۱۴۶؛ تبریزی، صراط النجاه، ج۵، س۶۵۶؛ سیستانی، sistani.org، استمناء، و خامنه ای، اجوبه الاستفتاءات، س۷۸۸

[۲۲]. امام، استفتاءات، ج۱، روزه، س۳۱ و نوری، استفتاءات، ج۲، س۶۹

[۲۳]. دفتر: بهجت

[۲۴]. تبریزی، صراط النجاه، ج۱، س۱۰۷ و منهاج الصالحین، ج۱، بعد از م۱۰۰۴؛ وحید، منهاج الصالحین، ج۲، بعد از م۱۰۰۴؛ خامنه ای، اجوبه، س۱۹۴ و دفتر: مکارم و بهجت

[۲۵]. سیستانی، منهاج الصالحین، ج۱، بعد از م۱۰۰۴؛ فاضل، جامع المسائل، ج۱، س۵۵۸ و دفتر: صافی و وحید

[۲۶]. سیستانی، sistani.org، استمناء و دفتر: همه مراجع

[۲۷]. اللمعه الدمشقیه، ج۹، ص۳۳۰ و وحید، تکمله منهاج الصالحین، ج۳، م۲۹۲ر

احکام جامع اسامی متبرکه به کوشش حمیدرضا فلاح‏

بسم الله الرحمن الرحیم

دانستن احکام شرعی یکی از مسائل ضروری و از جمله واجبات زندگی ما مسلمانان است به همین دلیل تصمیم گرفتم در ادامه مطالب احکام شرعی مجموعه ی “احکام جامع اسامی متبرکه‏” مطابق با فتوای ده تن از مراجع عظام تقلید را تقدیم بینندگان وبلاگم بکنم.

قبل از مطالعه متن پرسش و پاسخ ها دانستن چند نکته ضروری است:

۱- برای درج این مطلب از نرم افزار “پرسش ها و پاسخ های دانشجویی” که توسط مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی تهیه شده استفاده کردیم اما برای ویرایش متن این مجموعه وقت زیادی صرف شده لذا انتظار می رود بینندگان عزیز و دوستان سایبری حق کپی رایت را رعایت کنند.

۲- در این مجموعه به بیش از ۳۰ پرسش مبتلابه در ارتباط با احکام اسامی متبرکه پاسخ داده شده است.

۳- در تنظیم این متن، نظر حضرت امام خمینی ـ قدس سرّه ـ به عنوان اوّلین فتوا آمده و فتاوای دیگر مراجع بزرگوار ـ که نامشان به ترتیب حروف الفبایی در ذیل می آید ـ پس از آن ذکر گردیده است.

حضرت آیت الله حاج شیخ محمد تقی بهجت  ـ حضرت آیت الله حاج شیخ میرزا جواد تبریزی ـ حضرت آیت الله حاج سید علی حسینی خامنه ای ـ حضرت آیت الله حاج سید على حسینى سیستانى ـ حضرت آیت الله حاج شیخ لطف الله صافی گلپایگانی ـ حضرت آیت الله حاج شیخ محمد فاضل لنکرانی ـ حضرت آیت الله حاج شیخ حسین نوری همدانی ـ حضرت آیت الله حاج شیخ ناصر مکارم شیرازی ـ حضرت آیت الله حاج شیخ حسین وحید خراسانی.

۴- در این متن تنها به ذکر اسامی مراجع بزرگوار به اختصار اکتفا شده است، لذا از ساحت آن بزرگوارن پوزش می طلبیم و از درگاه خداوند متعال برای ایشان، دوام عزت و سلامتی مسألت داریم.

۵- این مجموعه را از کتاب « احکام وضو، غسل و تیمم‏» تألیف محقق گرانقدر حجه الاسلام سیّد مجتبی حسینی ـ زید عزّه ـ مطابق با جلد ۳۰ از مجموعه کتاب های پرسش ها و پاسخ های دانشجویی است اقتباس کردیم.

اسماى جلاله‏

۱: حکم تماس بدن با اسماى جلاله، بدون وضو چگونه است؟

آیات عظام امام، بهجت، خامنه‏ اى، صافى و نورى: مس اسماى بارى تعالى- به هر زبان و کیفیتى که نوشته شده باشد- بدون وضو جایز نیست.[۱]

آیات عظام تبریزى، سیستانى، مکارم و وحید: مس اسماى بارى تعالى- به هر زبان و کیفیتى که نوشته شده باشد- بنابر احتیاط واجب، بدون وضو جایز نیست.[۲]

آیه الله فاضل: کسى که وضو ندارد، بهتر است اسماى بارى تعالى را- به هر زبان و کیفیتى که نوشته شده باشد- مس نکند.[۳]

اسماى جلاله لاتین‏

۲: چنانچه اسامى متبرکه مانند نام خدا، آیات قرآن و اسامى معصومین به زبان فارسى ولى با حروف لاتین (فینگلیش) تایپ شود؛ آیا پس از پرینت مى ‏توان بدون وضو به آنها دست زد؟ آیا این نوشته ‏ها حکم اسامى متبرکه را دارند؟

همه مراجع: احکام اسامى متبرکه بر مورد یاد شده و بر هر خطى که نوشته شود، جارى است.[۴]

۳: آیا شخص جنب یا حائض، مى ‏تواند بدون غسل به اسماى جلاله، دست بزند؟

همه مراجع: خیر، جایز نیست.[۵]

مس بسمه ‏تعالى‏

۴: بدون وضو لمس کردن کلمه «بسمه تعالى» و یا «ا…»- که به جاى المه «الله» مى ‏نویسند- چه حکمى دارد؟

امام: مس اسماى بارى تعالى یا جزئى از آنها- به هر زبان و کیفیتى که نوشته شده باشد- بدون وضو جایز نیست.[۶]

آیات عظام تبریزى، خامنه‏ اى، سیستانى، فاضل، مکارم و نورى: اشکال ندارد (هر چند بهتر است که مس نکنند).[۷]

آیات عظام بهجت و صافى: بنابر احتیاط واجب بدون وضو مس نکنند.[۸]

آیه الله وحید: مس «ا…» اشکال ندارد؛ ولى مس «بسمه تعالى» بنابر احتیاط واجب، جایز نیست.[۹]

اسم عبدالله‏

۵: افرادى که اسمشان «عبدالله» و «حبیب‏ الله» و … است، اگر بدون وضو آن را بنویسند و مس کنند، چه حکمى دارد؟

آیات عظام امام، بهجت، خامنه ‏اى، صافى و نورى: مس اسم «الله» بدون وضو جایز نیست؛ هر چند جزئى از اسم مرکب باشد.[۱۰]

آیات عظام تبریزى، سیستانى و فاضل: اشکال ندارد؛ (هر چند بهتر است مس نکنند).[۱۱]

آیات عظام مکارم و وحید: بنابر احتیاط واجب، مس اسم «الله» بدون وضو جایز نیست؛ هر چند جزئى از اسم مرکب باشد.[۱۲]

آرم جمهورى اسلامى‏

۶: آیا مس کردن نقش «آرم جمهورى اسلامى» ایران- که روى نامه ‏ها و بلیت‏ هاى اتوبوس و … وجود دارد- حرام است؟

همه مراجع (به جز خامنه‏ اى، فاضل و مکارم): بنابر احتیاط واجب بدون وضو مس نکنند.[۱۳]

آیه الله خامنه‏ اى: چنانچه در نظر عرف، اسم جلاله محسوب و خوانده شود، مسّ آن بدون وضو حرام است.[۱۴]

آیات عظام مکارم و فاضل: اشکال ندارد؛ ولى بهتر است آن را بدون وضو مسّ نکنند.[۱۵]

گردن‏ بند اسماى جلاله‏

۷: استفاده از گردنبند منقّش به نام خدا، چه حکمى دارد؟

آیات عظام امام، بهجت، خامنه ‏اى، صافى و نورى: استفاده از آن مانع ندارد؛ ولى بدون طهارت، آن را مس نکنند.[۱۶]

آیات عظام تبریزى، سیستانى، مکارم و وحید: استفاده از آن مانع ندارد؛ ولى بنابر احتیاط واجب، مس اسم «الله» بدون وضو جایز نیست.[۱۷]

آیه الله فاضل: استفاده از آن مانع ندارد؛ ولى بهتر است بدون وضو، آن را مس نکنند.[۱۸]

تبصره: مسئله استفاده از گردنبند یاد شده، غیر از تماس بدن با آن است. آنچه ممنوع است تنها تماس است، نه استفاده از آن. بنابراین اگر کسى آن را روى لباس خود بیندازد و بدون طهارت هم باشد، اشکال ندارد (چون تماس با بدن صورت نگرفته است).

تماس با قرآن‏

۸: حکم تماس بدن با خط قرآن بدون طهارت چه حکمى دارد؟

همه مراجع: تماس بدن با خط قرآن بدون طهارت حرام است.[۱۹]

قرآن روى سر

۹: آیا گذاشتن قرآن باز بر روى سر، بدون طهارت جایز است؟

آیات عظام امام، بهجت، خامنه‏ اى، صافى و فاضل: آرى، جایز است؛ ولى بهتر آن است که قرآن باز را بدون طهارت بر سر نگذارند.[۲۰]

آیات عظام تبریزى، سیستانى و وحید: اگر موهاى سر تابع و جزء سر شمرده نشود (یعنى کوتاه نباشد)، جایز است.[۲۱]

آیات عظام مکارم و نورى: بنابر احتیاط واجب، بدون طهارت جایز نیست.[۲۲]

تبصره: فرض مسئله، جایى است که سر شخص مو داشته باشد و بخواهد خط قرآن را بدون طهارت به آن برساند. در غیر این صورت حکم تماس بدن با خط قرآن را پیدا مى ‏کند.

کاغذ آیات قرآن‏

۱۰: چنانچه آیات قرآن از پشت کاغذ پیدا باشد، دست زدن به آن بدون طهارت چه حکمى دارد؟

همه مراجع: اگر جوهر به گونه‏ اى در کاغذ نفوذ کرده که از پشت کاغذ به طور کامل آشکار گردیده دست زدن بدون طهارت جایز نیست؛ ولى اگر به این حد نرسد، اشکال ندارد.[۲۳]

تایپ آیات‏

۱۱: کسى که آیات قرآن را تایپ مى‏کند؛ آیا باید با وضو باشد؟

همه مراجع: خیر، لازم نیست.[۲۴]

خوشنویسى قرآن‏

۱۲: کسى که قرآن مى ‏نویسد؛ آیا باید با وضو باشد؟

همه مراجع: اگر مطمئن است دستش به نوشته (آیات) برخورد نمى ‏کند، لازم نیست با وضو باشد؛ هر چند داشتن وضو بهتر است.[۲۵]

مس ترجمه قرآن‏

۱۳: دست زدن به ترجمه قرآن، بدون طهارت چه حکمى دارد؟

همه مراجع: مس ترجمه قرآن- به هر زبانى که باشد- اشکال ندارد.[۲۶]

تبصره: اگر در ترجمه قرآن، خود کلمات قرآن و یا نام خدا (به هر زبانى که باشد) به کار رفته باشد، نباید به آن کلمات بدون طهارت دست زد. البته در مورد نام خدا برخى احتیاط واجب و عده ‏اى احتیاط مستحب کرده ‏اند.

گردن بند قرآن‏

۱۴: آویختن گردن بندى که روى آن، آیه قرآن نوشته شده است، در ایام عادت چه حکمى دارد؟

همه مراجع: استفاده از آن مانع ندارد؛ ولى بدون طهارت آن را مس نکنند.[۲۷]

حاشیه قرآن‏

۱۵: دست زدن به جلد و حاشیه قرآن براى شخص جنب چه حکمى دارد؟

همه مراجع: دست گذاشتن روى خط قرآن، براى هر کسى که طهارت (وضو، غسل و تیمم) ندارد، حرام است. اما مس جلد یا حاشیه قرآن اشکال ندارد و تنها مکروه است.

تلاوت قرآن‏

۱۶: تلاوت قرآن بدون وضو چه حکمى دارد؟

همه مراجع: اگر خط قرآن مس نشود، اشکال ندارد.[۲۸]

همراه داشتن قرآن‏

۱۷: به همراه داشتن قرآن براى شخص جنب چه حکمى دارد؟

همه مراجع: همراه داشتن قرآن براى جنب اشکال ندارد ولى مکروه است.[۲۹]

۱۸: همراه داشتن قرآن در دستشویى چه حکمى دارد؟

همه مراجع: همراه داشتن قرآن در دستشویى، اشکال ندارد؛ ولى بهتر است از این کار اجتناب شود.[۳۰]

خال کوبى قرآن‏

۱۹: خال کوبى آیات قرآن بر روى بدن و مس آن چگونه است؟

همه مراجع: اگر ماده ‏اى که با آن خالکوبى شده زیر پوست باشد، مس آن بدون طهارت اشکال ندارد و بعد از حدث و جنابت، لازم نیست فوراً وضو و یا غسل انجام دهند.[۳۱]

سوزاندن برگه‏هاى قرآنى‏

۲۰: آیا سوزاندن آیات قرآن- که بر روى کاغذ نوشته شده- جایز است؟

همه مراجع: خیر، سوزاندن ورق ‏هاى قرآن جایز نیست.[۳۲]

محو برگه‏ هاى قرآنى‏

۲۱: راه محو کردن برگه‏ هایى که آیات قرآن بر روى آن نوشته شده، چیست؟

همه مراجع: یکى از سه راه ذیل پیشنهاد مى ‏شود:

۱: آنها را در مکانى پاک دفن کنید.

۲: در آب جارى (مانند رودخانه) بریزید.

۳: به مراکزى تحویل دهید که از آنها براى ساختن کارتن و مانند آن استفاده مى ‏کنند.[۳۳]

دانش‏آموزان و قرآن‏

۲۲: قرآن آموزانى که وضوى درستى ندارند و قرآن را لمس مى ‏کنند، چه حکمى دارد؟ تکلیف مربى در اینجا چیست؟

همه مراجع: مس قرآن براى افراد نابالغ اشکال ندارد و اگر بدون طهارت به قرآن دست زدند، بر مربى واجب نیست جلوگیرى کند؛ اما اگر کارى کردند که هتک و بى‏ احترامى به قرآن شود، باید جلوگیرى کند.[۳۴]

اسماى معصومین علیهم السلام‏

۲۳: لمس کردن نام نبى ‏اکرم صلى الله علیه و آله، امامان علیهم السلام و حضرت زهرا علیها السلام بدون وضو چگونه است؟

آیات عظام امام، بهجت، خامنه‏ اى، صافى، مکارم و نورى: بنابر احتیاط واجب اسماى آنان را بدون وضو مس نکند.[۳۵]

آیات عظام تبریزى، سیستانى، فاضل و وحید: بهتر (احتیاط مستحب) است اسماى آنان را بدون وضو مس نکند.[۳۶]

۲۴: آیا جنب و حائض مى ‏توانند به نام نبى‏اکرم صلى الله علیه و آله، امامان علیهم السلام و حضرت زهرا علیها السلام بدون طهارت دست بزنند؟

همه مراجع (به جز تبریزى، سیستانى و وحید): بنابر احتیاط واجب اسماى آنان را بدون وضو مس نکند.[۳۷]

آیات عظام تبریزى، سیستانى و وحید: بهتر (احتیاط مستحب) است اسماى آنان را بدون وضو مس نکند.[۳۸]

القاب معصومین علیهم السلام‏

۲۵: لمس کردن القاب نبى ‏اکرم صلى الله علیه و آله، امامان علیهم السلام و حضرت زهرا علیها السلام بدون وضو چگونه است؟

همه مراجع (به جز امام، بهجت و خامنه‏ اى): اشکال ندارد؛ ولى بهتر است القاب آنان را بدون وضو مس نکند و چنانچه هتک حرمت و بى‏ احترامى باشد، حرام است.[۳۹]

آیات عظام امام، بهجت، خامنه‏ اى و مکارم: بنابر احتیاط واجب بدون وضو القاب آنان را مس نکند.[۴۰]

اسم هم ‏نام امام‏

۲۶: دست زدن به اسم اشخاصى که هم نام امامان علیهم السلام هستند، بدون طهارت چه حکمى دارد؟

همه مراجع: در فرض یاد شده، اشکال ندارد.[۴۱]

۲۷: آیا واژه‏هاى «رضوى»، «علوى» و مانند آن که منسوب به امام علیه السلام است؛ ولى در حال حاضر نام برخى مؤسسسات فرهنگى یا شرکت‏ ها شده است؛ حکم اسم امام علیه السلام را دارد و رعایت احترام آن واجب است؟

همه مراجع: اگر به قصد اسم مؤسسه یا شرکت باشد، مس آن بدون طهارت اشکال ندارد.[۴۲]

عقیق اسماى متبرکه‏

۲۸: آیا مى ‏توان عقیقى که روى آن اسماى متبرکه نوشته شده، به گردن انداخت و با آن به دستشویى رفت؟

همه مراجع: اگر باعث هتک و بى‏ حرمتى نشود، اشکال ندارد.[۴۳]

اسماى متبرکه شیشه ‏اى‏

۲۹: اگر اسماى متبرکه از روى حائل شفافى مانند شیشه، بدون طهارت مس شود، چه حکمى دارد؟

همه مراجع: در فرض یاد شده اشکال ندارد؛ چون مس اسم، صدق نمى‏ کند.[۴۴]

اسماى متبرکه در روزنامه‏

۳۰: هنگام استفاده از روزنامه و مجلات؛ آیا تفحص اسامى متبرکه ضرورت دارد؟

همه مراجع: خیر، تفحص لازم نیست.[۴۵]

۳۱: آیا استفاده از اسماى متبرکه، در روزنامه و مجلات کشور به تعداد زیاد- با توجه به مصارف عمومى آن مانند بسته‏ بندى و …- صحیح است؟

همه مراجع: چاپ و نشر آنها ممنوع نیست؛ ولى از استفاده یا انداختن آنها در جاهایى که موجب هتک مى ‏شود، باید خوددارى گردد.[۴۶] ((منبع hr-fallah.ir))

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[۱]. توضیح ‏المسائل مراجع، م ۳۱۹ و خامنه ‏اى، اجوبه، س ۱۵۷

[۲]. توضیح ‏المسائل مراجع، م ۳۱۹ و وحید، توضیح المسائل م ۳۱۵

[۳]. توضیح ‏المسائل مراجع، م ۳۱۹

[۴]. العروه الوثقى، ج ۱، غایات الوضو، م ۶

[۵]. توضیح ‏المسائل مراجع، م ۳۵۵ و ۴۵۰ و وحید، توضیح المسائل م ۳۶۱ و ۴۵۶

[۶]. امام، استفتاءات، ج ۱، وضو، س ۷۹

[۷]. تبریزى، صراط النجاه، ج ۵، س ۹۹۰؛ خامنه‏ اى، اجوبه، س ۱۴۷ و ۱۴۸ و نورى، استفتاءات، ج ۱ س ۵۲٫ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۱۸۴ و دفتر: سیستانى و سایت، متفرقات و مکارم

[۸]. جامع الاحکام، ج ۱، س ۵۳ و ۵۴ و دفتر: بهجت

[۹]. دفتر: وحید

[۱۰]. امام، استفتاءات، ج ۱، وضو، س ۸۲؛ نورى، استفتاءات، ج ۱، س ۵۳؛ خامنه‏ اى، اجوبه الاستفتاءات، س ۱۵۲؛ صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س ۵۴ و دفتر: بهجت

[۱۱]. فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۱۸۴؛ تبریزى، صراط النجاه، ج ۵، س ۹۹۰ و دفتر: سیستانى

[۱۲]. دفتر: مکارم و وحید

[۱۳]. تبریزى، صراط النجاه، ج ۵، س ۹۸۷؛ امام، استفتاءات، ج ۱، وضو، س ۸۰؛ صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س ۵۳ و ۵۴ و دفتر: بهجت، سیستانى، وحید و نورى

[۱۴]. خامنه ‏اى، اجوبه، س ۱۵۷

[۱۵]. فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۱۸۴؛ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۷۵

[۱۶]. خامنه‏ اى، اجوبه الاستفتاءات، س ۱۵۲ و ۱۵۳؛ توضیح‏ المسائل مراجع، م ۳۱۹

[۱۷]. توضیح ‏المسائل مراجع، م ۳۱۹ و وحید، توضیح المسائل، م ۳۲۵

[۱۸]. توضیح ‏المسائل مراجع، م ۳۱۹

[۱۹]. توضیح المسائل، م ۳۱۷؛ وحید، توضیح المسائل، ۳۲۳ و خامنه‏ اى، اجوبه، س ۱۵۴

[۲۰]. صافى و بهجت، توضیح ‏المسائل مراجع، م ۳۱۷؛ امام و فاضل، تعلیقات على العروه، ج ۱، غایات الوضو، م ۳ و دفتر: خامنه ‏اى

[۲۱]. سیستانى و تبریزى، منهاج ‏الصالحین، ج ۱، م ۱۶۴ و وحید، منهاج الصالحین، ج ۲، م ۱۶۴

[۲۲]. تعلیقات على العروه الوثقى، غایات الوضو، م ۳

[۲۳]. العروه الوثقى، ج ۱، غایات الوضو، م ۱۲

[۲۴]. العروه الوثقى، ج ۱، غایات الوضو، م ۱۱

[۲۵]. العروه الوثقى، ج ۱، غایات الوضو، م ۷

[۲۶]. همان، م ۳۱۷

[۲۷]. توضیح‏ المسائل مراجع، م ۳۱۹؛ وحید، توضیح المسائل، م ۳۲۳؛ نورى، توضیح المسائل، م ۳۱۸ و خامنه ‏اى، اجوبه الاستفتاءات، س ۱۵۳ و ۱۵۴

[۲۸]. توضیح ‏المسائل مراجع، م ۳۱۶ و ۳۱۷

[۲۹]. همان، م ۳۵۶

[۳۰]. تبریزى، استفتاءات، س ۱۹۲۷ و دفتر: همه مراجع

[۳۱]. تبریزى، استفتاءات، س ۱۹۲۰ و دفتر: همه مراجع

[۳۲]. تبریزى، استفتاءات، س ۱۹۵۳؛ خامنه ‏اى، اجوبه، س ۱۶۵؛ مکارم، استفتاءات، ج ۱، س ۸۱؛ صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س ۵۷ و دفتر: همه مراجع

[۳۳]. مکارم، استفتاءات، ج ۱، س ۷۶؛ تبریزى، استفتاءات، س ۱۹۵۳؛ خامنه ‏اى، اجوبه، س ۱۶۳ و ۱۶۲ و ۱۶۵ و دفتر: همه مراجع

[۳۴]. توضیح ‏المسائل مراجع، م ۳۱۸

[۳۵]. توضیح ‏المسائل مراجع، م ۳۱۹؛ مکارم، استفتاءات، ج ۳، س ۱۲۶؛ نورى، توضیح المسائل، م ۳۲۰ خامنه‏ اى، اجوبه، س ۱۶۴

[۳۶]. توضیح ‏المسائل مراجع، م ۳۱۹ و وحید، توضیح المسائل، م ۳۲۵

[۳۷]. توضیح ‏المسائل مراجع، م ۳۱۹ و ۳۵۵؛ نورى، توضیح المسائل، م ۳۲۰ خامنه ‏اى، اجوبه، س ۱۶۴

[۳۸]. توضیح ‏المسائل مراجع، م ۳۱۹ و ۳۵۵ و وحید، توضیح المسائل، م ۳۲۵ و ۳۶۱

[۳۹]. توضیح ‏المسائل مراجع، م ۳۱۹؛ نورى، استفتاءات، ج ۲، س ۳۸ و ۴۰؛ وحید، توضیح المسائل، م ۳۲۵؛ تبریزى، توضیح‏ المسائل مراجع، م ۳۱۹ و صراط النجاه، ج ۵، س ۹۸۲ و دفتر: صافى

[۴۰]. مکارم، استفتاءات، ج ۳، س ۱۲۶ و دفتر: امام، بهجت و خامنه ‏اى

[۴۱]. العروه الوثقى، ج ۱، غایات الوضوء، م ۹

[۴۲]. العروه الوثقى، ج ۱، غایات الوضوء، م ۹ و مکارم، استفتاءات، ج ۳، س ۱۲۸ و ۱۲۹

[۴۳]. دفتر: همه مراجع

[۴۴]. العروه الوثقى، ج ۱، غایات الوضو، م ۱۲

[۴۵]. امام، استفتاءات، ج ۱ ۴۵۴؛ مکارم، استفتاءات، ج ۳، س ۱۲۶؛ خامنه ‏اى، اجوبه، س ۱۶۳ و دفتر: همه مراجع

[۴۶]. استفتاءات، امام، ج ۱ س ۳۰۸ و مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۶۸